Зерделеп синоним

Қаржы маркетингі сатушы-инвесторлардың қаржы активтерінің (ақшаның, бағалы қағаздардың, асыл металдар мен тастардың) өткізілуі үдерісін басқаруға жүйелі көзқарасы және сатып алушы-инвесторлардың қаржы активтерінің қорлануын басқаруға жүйелі көзқарасы болып табылады. Қаржы нарығы осы маркетингі қызметінің аясы болып табылады. Қаржы нарығындағы банк көрсететін қызметтерді немесе банк өнімдері мен қызмет көрсету нарығын қамтитын банк маркетингі қаржы нарығының құрамдас бөлігі болып саналады.

Финансовый маркетинг представляет собой системный подход инвесторов-продавцов к управлению процессом реализации финансовых активов (денег, ценных бумаг, драгоценных металлов и камней) и системный подход инвесторов-покупателей к управлению накоплением финансовых активов. Сферой деятельности этого маркетинга является финансовый рынок. Составной частью финансового маркетинга считается банковский маркетинг, который затрагивает банковские услуги на финансовом рынке или рынок банковских продуктов и услуг.

Банк маркетингі – мыналарды қамтитын үдеріс:

Банковский маркетинг – это процесс, который включает в себя:

— банк өнімін өндіруді жоспарлау;

— планирование производства банковского продукта;

— қаржы нарығын зерттеу;

— исследование финансового рынка;

— қарым-қатынасты жолға қою;

— налаживание коммуникаций;

— бағаны белгілеу;

— установление цен;

— банк өнімінің жылжытылуын ұйымдастыру;

— организацию продвижения банковского продукта;

— банк сервисінің қызметін өрістету.

— развертывание службы банковского сервиса.

Банк маркетингісінің негізгі міндеттері:

Основными задачами банковского маркетинга являются:

— сатып алушылардың банк өніміне қоятын талаптарын болжау;

— прогнозирование требований покупателей к банковскому продукту;

— банк өніміне сұранымды зерделеу;

— изучение спроса на банковский продукт;

— сатып алушылардың талаптарына сай келетін банк өнімін шығару;

— выпуск банковского продукта, соответствующего требованиям покупателей;

— бәсеке шарттарын ескере отырып банк өнімі бағасының деңгейін белгілеу;

— установление уровня цен на банковский продукт с учетом условий конкуренции;

— банкінің беделін көтеру;

— повышение имиджа банка;

— осы банк бақылайтын қаржы нарығының үлесін арттыру.

— повышение доли финансового рынка, контролируемого данным банком.

Банк маркетингісінің тұжырымдамасы қаржы нарығындағы банк қызметінің мақсатын сипаттайды. Банк өнімін сатып алушылардың мүдделері, қажетсінулері, мүмкіндіктері, ақша ресурстары алуан түрлі, тәуекел дәрежесі де әртүрлі. Сондықтан олардың нақты өнімге деген сұранымы да түрліше. Мұның мәнісі мынада: өз өнімін ұсынушы банк бұл өнімнің сатып алушылардың қандай тобына арналғанын және бұл өнімнің әлеуетті тұтынушылары қанша бола алатынын айқын білуге тиіс. Осыдан келіп банк қызметінің екі бағыты болуы ықтимал:

Концепция банковского маркетинга характеризует цель деятельности банка на финансовом рынке. У покупателей банковского продукта разные интересы, потребности, возможности, денежные ресурсы и разная степень риска. Поэтому у них разный спрос на данные продукты. Это означает, что банк, предлагающий свой продукт, должен четко знать, на какую группу покупателей этот продукт рассчитан и сколько может быть потенциальных потребителей этого продукта. Отсюда возможны два направления деятельности банка:

— жаппай, тұрақты сұранымға бағдарлануы, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама төмен болуын, клиенттерге қызмет көрсетудің шектелуін және ұсақ сатып алушылардың кең қамтылуын көздейді;

— ориентация на массовый, стабильный спрос, что предполагает относительно низкие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, ограничение услуги по обслуживанию клиентов и больший охват мелких покупателей;

— тұрақсыз сұранымға, яғни сатып алушылардың жекелеген топтарына бағдарлану, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама жоғары болуын, клиенттерге неғұрлым кең ауқымда қызмет көрсетілуін және ұсақ сатып алушылардың аз қамтылуын көздейді.

— ориентация на нестабильный спрос, т.е. на отдельные группы покупателей, что предполагает относительно высокие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, более широкий круг услуг по обслуживанию клиентов и меньший охват покупателей.

Маркетингілік қызмет:

Маркетинговая деятельность – это комплекс действий:

— тұтыну тұрпаттамасын әзірлеу жөніндегі;

— по разработке типологии потребления;

— сұранымды зерделеу жөніндегі;

— по изучению спроса;

— банк өнімін өндіруді жоспарлау және оның іске асыру жұмысын ұйымдастыру жөніндегі іс-қимылдар кешені.

— по планированию производства банковского продукта и организации работы по его реализации.

Банк өнімдеріне сұранымды сатып алушылардың психологиялық-физиологиялық қарымта жауабына қарай және сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылу дәрежесіне қарай жіктелуі мүмкін.

Спрос на банковские продукты можно классифицировать по психофизиологической реакции покупателей и по степени удовлетворения потребностей покупателей.

Психологиялық-физиологиялық белгі бойынша мыналарға бөлінеді:

По психофизиологическому признаку выделяют:

— тиянақталған сұраным – банк ұдайы беріп тұратын банк өнімдерінің жекелеген түрлеріне тұрақты сұраным (банкідегі салымның ең аз сомасы 100 теңгеден аспайтын депозиттік салым, неғұрлым беделді банкілердің акциялары, т.б.);

— фиксированный спрос – устойчивый спрос на отдельные виды банковских продуктов, постоянно предоставляемых банком (депозитные вклады в банках с минимальной суммой вклада не более 1000 тенге, акции наиболее престижных банков и др.);

— баламалы сұраным – таңдау бойынша сұраным, мұнда салымшы өз мүмкіндіктерін, табыстылық, тиімділік, тәуекелдік дәрежесін талдағаннан кейін капиталды банк өніміне салу туралы шешім қабылдайды (валюталық депозиттер сияқты активтерге, трастыларға, салым сомасы 3000 теңгеден аспайтын депозиттік салымдарға, т.б. сұраным);

— альтернативный спрос – спрос по выбору, когда вкладчик после анализа своих возможностей, степени доходности, выгодности, риска принимает решение о вложении капитала в банковский продукт (спрос на такие активы, как валютные депозиты, и трасты, депозитные вклады с суммой вклада не более 3000 тенге и др.);

— серпінді сұраным – күтпеген жерден болатын сұраныс; мұнда басқа сатып алушылардың, таныстарының, жарнаманың немесе басқа да факторлардың ықпалымен өз таңдауын жасаған сатып алушы өз шешімін өзгертеді (дивиденді (пайызы) жоғары болады деп күтілген бағалы қағаздар, т.б. бойынша сұраным).

— импульсный спрос – неожиданный спрос, когда покупатель, уже сделавший свой выбор под влиянием советов других покупателей, знакомых, рекламы или иных факторов, меняет свое решение (спрос на ценные бумаги, по которым обещают высокие дивиденды (проценты) и др.).

Сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылуы дәрежесіне қарай мыналарға бөлінеді:

По степени удовлетворения потребностей покупателей можно выделить:

— өткізілген сұраным (сұраным қызмет көрсету немесе банк өнімі сатып алушыға ұсынылған кезде қанағаттандырылды);

— реализованный спрос (спрос удовлетворен, когда услуга или банковский продукт предъявлены покупателю);

— қанағаттандырылмаған сұраным – сатуда жоқ немесе бар болғанымен ұсынымның көлемі бойынша сатып алушылардың сұрауынан артта қалған банк өнімдеріне сұраным;

— неудовлетворенный спрос – спрос на банковские продукты, отсутствующие в продаже или существующие, но по объему предложения отстающие от запросов покупателей;

— қалыптасушы сұраным, айқын көрініс таппаған сұраным.

— формирующийся спрос, нечетко выраженный спрос.

Рендит – бағалы қағаз табыстылығының салыстырмалы көрсеткіші. Акция рендиті акция бойынша төленген дивидендтің акцияның нарықтық бағамына пайыздық қатынасымен айқындалады. Рендит мөлшері жоғары болған сайын акция да табыстырақ.

Рендит – это относительный показатель доходности ценной бумаги. Рендит акции определяется процентным отношением выплаченного по ней дивиденда к рыночному курсу акции. Чем выше размер рендита, тем доходнее акция.

Спрэд – ұсынымның ең төмен бағасы мен сұранымның ең жоғары бағасының арасындағы алшақтық. Спрэдтің сұранымның ең жоғары бағасына қатынасы барыша төмен (әдетте 3%-ға дейін) бағалы қағаздар неғұрлым өтімді болып табылады.

Спрэд – это разрыв между минимальной ценой предложения и максимальной ценой спроса. Наиболее ликвидными являются ценные бумаги, у которых отношение спрэда к максимальной цене спроса наименьшее (обычно до 3%).

Банк маркетингісі үдерісі мынадай кезеңдерді қамтиды:

Процесс банковского маркетинга включает следующие этапы:

— нақты банк өнімін сатып алушылардың қажеттерін зерделеу;

— изучение потребностей покупателей конкретного банковского продукта;

— қаржы нарығын секторлар бойынша кешенді түрде зерттеу;

— комплексное исследование финансового рынка по секторам;

— банк маркетингісінің ағым-дағы және келешектегі іске асырылуы мүмкіндіктерін зерттеу;

— исследование возможностей текущей и перспективной реализации банковского маркетинга;

— маркетингіні жобалау;

— планирование маркетинга;

— банк инновациясының өміршеңдік циклін жоспарлау;

— планирование жизненного цикла банковской инновации;

— жарнама;

— реклама;

— банкілердің бөлімдері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру.

— организация работы отделов и структурных подразделений банков.

Банк маркетингісінің негізгі атқарымдары:

Основными функциями банковского маркетинга являются:

— ақпарат жинау;

— сбор информации;

— маркетингілік зерттеу;

— маркетинговые исследования;

— банк өнімдерін шығару және өткізу жөніндегі қызметті жоспарлау;

— планирование деятельности по выпуску и реализации банковских продуктов;

— жарнама;

— реклама;

— банк өнімдерін өткізу.

— реализация банковских продуктов.

Банк маркетингісінің жоспары банк өнімдерін, кәдуілгі және жаңа өнімдерін өткізу жоспары болып табылады. Бұл жоспар нақты уақыт кезеңінде қандай банк өнімін немесе қандай инновацияны, қай аумақта және қандай бағамен сату керек екенін айқындайды.

План банковского маркетинга представляет собой план реализации банковских продуктов, традиционных и новых. Этот план определяет какой банковский продукт или какую инновацию, на какой территории и по какой цене следует продавать в данный период времени.

Банк маркетингісінің стратегиясы:

Стратегия банковского маркетинга заключается в:

— банкінің белгілі бір банк өнімін шығару жөніндегі мүмкіндіктерін талдау үдерісінде;

— анализе возможностей банка по выпуску того или иного банковского продукта;

— өнім шығарудың мақсатын айқындауда;

— определении цели выпуска продукта;

— банк инновациясын негіздеу және оны сипаттауда;

— обосновании банковской инновации и ее характеристики;

— қаржы нарығын және банк өнімін ағымдағы кезеңде де, таяудағы келешекте де өткізу мүмкіндіктерін маркетингілік зерттеуде.

— маркетинговых исследованиях финансового рынка и возможностей реализации банковского продукта как в текущем периоде, так и в ближайшей перспективе.

Банк маркетингінің стратегиясында қандай тұжырымдамаларды бөліп көрсетуге болады?

Банк маркетингісінің стратегиясында мына тұжырымдамаларды бөліп көрсету орынды:

В стратегии банковского маркетинга целесообразно выделить следующие концепции:

— қаржы нарығын бөліктемелеу;

— сегментация финансового рынка;

— нысаналы банк өнімін немесе қызмет көрсетуді таңдау;

— выбор целевого банковского продукта или услуги;

— нарыққа шығу әдістерін таңдау;

— выбор методов выхода на рынок;

— маркетингілік құралдарды таңдау;

— выбор маркетинговых средств;

— нарыққа шығу уақытын таңдау.

— выбор времени выхода на рынок.

* * *

Қаржы маркетингі сатушы-инвесторлардың қаржы активтерінің (ақшаның, бағалы қағаздардың, асыл металдар мен тастардың) өткізілуі үдерісін басқаруға жүйелі көзқарасы және сатып алушы-инвесторлардың қаржы активтерінің қорлануын басқаруға жүйелі көзқарасы болып табылады. Қаржы нарығы осы маркетингі қызметінің аясы болып табылады. Қаржы нарығындағы банк көрсететін қызметтерді немесе банк өнімдері мен қызмет көрсету нарығын қамтитын банк маркетингі қаржы нарығының құрамдас бөлігі болып саналады.

Финансовый маркетинг представляет собой системный подход инвесторов-продавцов к управлению процессом реализации финансовых активов (денег, ценных бумаг, драгоценных металлов и камней) и системный подход инвесторов-покупателей к управлению накоплением финансовых активов. Сферой деятельности этого маркетинга является финансовый рынок. Составной частью финансового маркетинга считается банковский маркетинг, который затрагивает банковские услуги на финансовом рынке или рынок банковских продуктов и услуг.

Банк маркетингі – мыналарды қамтитын үдеріс:

Банковский маркетинг – это процесс, который включает в себя:

— банк өнімін өндіруді жоспарлау;

— планирование производства банковского продукта;

— қаржы нарығын зерттеу;

— исследование финансового рынка;

— қарым-қатынасты жолға қою;

— налаживание коммуникаций;

— бағаны белгілеу;

— установление цен;

— банк өнімінің жылжытылуын ұйымдастыру;

— организацию продвижения банковского продукта;

— банк сервисінің қызметін өрістету.

— развертывание службы банковского сервиса.

Банк маркетингісінің негізгі міндеттері:

Основными задачами банковского маркетинга являются:

— сатып алушылардың банк өніміне қоятын талаптарын болжау;

— прогнозирование требований покупателей к банковскому продукту;

— банк өніміне сұранымды зерделеу;

— изучение спроса на банковский продукт;

— сатып алушылардың талаптарына сай келетін банк өнімін шығару;

— выпуск банковского продукта, соответствующего требованиям покупателей;

— бәсеке шарттарын ескере отырып банк өнімі бағасының деңгейін белгілеу;

— установление уровня цен на банковский продукт с учетом условий конкуренции;

— банкінің беделін көтеру;

— повышение имиджа банка;

— осы банк бақылайтын қаржы нарығының үлесін арттыру.

— повышение доли финансового рынка, контролируемого данным банком.

Банк маркетингісінің тұжырымдамасы қаржы нарығындағы банк қызметінің мақсатын сипаттайды. Банк өнімін сатып алушылардың мүдделері, қажетсінулері, мүмкіндіктері, ақша ресурстары алуан түрлі, тәуекел дәрежесі де әртүрлі. Сондықтан олардың нақты өнімге деген сұранымы да түрліше. Мұның мәнісі мынада: өз өнімін ұсынушы банк бұл өнімнің сатып алушылардың қандай тобына арналғанын және бұл өнімнің әлеуетті тұтынушылары қанша бола алатынын айқын білуге тиіс. Осыдан келіп банк қызметінің екі бағыты болуы ықтимал:

Концепция банковского маркетинга характеризует цель деятельности банка на финансовом рынке. У покупателей банковского продукта разные интересы, потребности, возможности, денежные ресурсы и разная степень риска. Поэтому у них разный спрос на данные продукты. Это означает, что банк, предлагающий свой продукт, должен четко знать, на какую группу покупателей этот продукт рассчитан и сколько может быть потенциальных потребителей этого продукта. Отсюда возможны два направления деятельности банка:

— жаппай, тұрақты сұранымға бағдарлануы, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама төмен болуын, клиенттерге қызмет көрсетудің шектелуін және ұсақ сатып алушылардың кең қамтылуын көздейді;

— ориентация на массовый, стабильный спрос, что предполагает относительно низкие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, ограничение услуги по обслуживанию клиентов и больший охват мелких покупателей;

— тұрақсыз сұранымға, яғни сатып алушылардың жекелеген топтарына бағдарлану, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама жоғары болуын, клиенттерге неғұрлым кең ауқымда қызмет көрсетілуін және ұсақ сатып алушылардың аз қамтылуын көздейді.

— ориентация на нестабильный спрос, т.е. на отдельные группы покупателей, что предполагает относительно высокие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, более широкий круг услуг по обслуживанию клиентов и меньший охват покупателей.

Маркетингілік қызмет:

Маркетинговая деятельность – это комплекс действий:

— тұтыну тұрпаттамасын әзірлеу жөніндегі;

— по разработке типологии потребления;

— сұранымды зерделеу жөніндегі;

— по изучению спроса;

— банк өнімін өндіруді жоспарлау және оның іске асыру жұмысын ұйымдастыру жөніндегі іс-қимылдар кешені.

— по планированию производства банковского продукта и организации работы по его реализации.

Банк өнімдеріне сұранымды сатып алушылардың психологиялық-физиологиялық қарымта жауабына қарай және сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылу дәрежесіне қарай жіктелуі мүмкін.

Спрос на банковские продукты можно классифицировать по психофизиологической реакции покупателей и по степени удовлетворения потребностей покупателей.

Психологиялық-физиологиялық белгі бойынша мыналарға бөлінеді:

По психофизиологическому признаку выделяют:

— тиянақталған сұраным – банк ұдайы беріп тұратын банк өнімдерінің жекелеген түрлеріне тұрақты сұраным (банкідегі салымның ең аз сомасы 100 теңгеден аспайтын депозиттік салым, неғұрлым беделді банкілердің акциялары, т.б.);

— фиксированный спрос – устойчивый спрос на отдельные виды банковских продуктов, постоянно предоставляемых банком (депозитные вклады в банках с минимальной суммой вклада не более 1000 тенге, акции наиболее престижных банков и др.);

— баламалы сұраным – таңдау бойынша сұраным, мұнда салымшы өз мүмкіндіктерін, табыстылық, тиімділік, тәуекелдік дәрежесін талдағаннан кейін капиталды банк өніміне салу туралы шешім қабылдайды (валюталық депозиттер сияқты активтерге, трастыларға, салым сомасы 3000 теңгеден аспайтын депозиттік салымдарға, т.б. сұраным);

— альтернативный спрос – спрос по выбору, когда вкладчик после анализа своих возможностей, степени доходности, выгодности, риска принимает решение о вложении капитала в банковский продукт (спрос на такие активы, как валютные депозиты, и трасты, депозитные вклады с суммой вклада не более 3000 тенге и др.);

— серпінді сұраным – күтпеген жерден болатын сұраныс; мұнда басқа сатып алушылардың, таныстарының, жарнаманың немесе басқа да факторлардың ықпалымен өз таңдауын жасаған сатып алушы өз шешімін өзгертеді (дивиденді (пайызы) жоғары болады деп күтілген бағалы қағаздар, т.б. бойынша сұраным).

— импульсный спрос – неожиданный спрос, когда покупатель, уже сделавший свой выбор под влиянием советов других покупателей, знакомых, рекламы или иных факторов, меняет свое решение (спрос на ценные бумаги, по которым обещают высокие дивиденды (проценты) и др.).

Сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылуы дәрежесіне қарай мыналарға бөлінеді:

По степени удовлетворения потребностей покупателей можно выделить:

— өткізілген сұраным (сұраным қызмет көрсету немесе банк өнімі сатып алушыға ұсынылған кезде қанағаттандырылды);

— реализованный спрос (спрос удовлетворен, когда услуга или банковский продукт предъявлены покупателю);

— қанағаттандырылмаған сұраным – сатуда жоқ немесе бар болғанымен ұсынымның көлемі бойынша сатып алушылардың сұрауынан артта қалған банк өнімдеріне сұраным;

— неудовлетворенный спрос – спрос на банковские продукты, отсутствующие в продаже или существующие, но по объему предложения отстающие от запросов покупателей;

— қалыптасушы сұраным, айқын көрініс таппаған сұраным.

— формирующийся спрос, нечетко выраженный спрос.

Рендит – бағалы қағаз табыстылығының салыстырмалы көрсеткіші. Акция рендиті акция бойынша төленген дивидендтің акцияның нарықтық бағамына пайыздық қатынасымен айқындалады. Рендит мөлшері жоғары болған сайын акция да табыстырақ.

Рендит – это относительный показатель доходности ценной бумаги. Рендит акции определяется процентным отношением выплаченного по ней дивиденда к рыночному курсу акции. Чем выше размер рендита, тем доходнее акция.

Спрэд – ұсынымның ең төмен бағасы мен сұранымның ең жоғары бағасының арасындағы алшақтық. Спрэдтің сұранымның ең жоғары бағасына қатынасы барыша төмен (әдетте 3%-ға дейін) бағалы қағаздар неғұрлым өтімді болып табылады.

Спрэд – это разрыв между минимальной ценой предложения и максимальной ценой спроса. Наиболее ликвидными являются ценные бумаги, у которых отношение спрэда к максимальной цене спроса наименьшее (обычно до 3%).

Банк маркетингісі үдерісі мынадай кезеңдерді қамтиды:

Процесс банковского маркетинга включает следующие этапы:

— нақты банк өнімін сатып алушылардың қажеттерін зерделеу;

— изучение потребностей покупателей конкретного банковского продукта;

— қаржы нарығын секторлар бойынша кешенді түрде зерттеу;

— комплексное исследование финансового рынка по секторам;

— банк маркетингісінің ағым-дағы және келешектегі іске асырылуы мүмкіндіктерін зерттеу;

— исследование возможностей текущей и перспективной реализации банковского маркетинга;

— маркетингіні жобалау;

— планирование маркетинга;

— банк инновациясының өміршеңдік циклін жоспарлау;

— планирование жизненного цикла банковской инновации;

— жарнама;

— реклама;

— банкілердің бөлімдері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру.

— организация работы отделов и структурных подразделений банков.

Банк маркетингісінің негізгі атқарымдары:

Основными функциями банковского маркетинга являются:

— ақпарат жинау;

— сбор информации;

— маркетингілік зерттеу;

— маркетинговые исследования;

— банк өнімдерін шығару және өткізу жөніндегі қызметті жоспарлау;

— планирование деятельности по выпуску и реализации банковских продуктов;

— жарнама;

— реклама;

— банк өнімдерін өткізу.

— реализация банковских продуктов.

Банк маркетингісінің жоспары банк өнімдерін, кәдуілгі және жаңа өнімдерін өткізу жоспары болып табылады. Бұл жоспар нақты уақыт кезеңінде қандай банк өнімін немесе қандай инновацияны, қай аумақта және қандай бағамен сату керек екенін айқындайды.

План банковского маркетинга представляет собой план реализации банковских продуктов, традиционных и новых. Этот план определяет какой банковский продукт или какую инновацию, на какой территории и по какой цене следует продавать в данный период времени.

Банк маркетингісінің стратегиясы:

Стратегия банковского маркетинга заключается в:

— банкінің белгілі бір банк өнімін шығару жөніндегі мүмкіндіктерін талдау үдерісінде;

— анализе возможностей банка по выпуску того или иного банковского продукта;

— өнім шығарудың мақсатын айқындауда;

— определении цели выпуска продукта;

— банк инновациясын негіздеу және оны сипаттауда;

— обосновании банковской инновации и ее характеристики;

— қаржы нарығын және банк өнімін ағымдағы кезеңде де, таяудағы келешекте де өткізу мүмкіндіктерін маркетингілік зерттеуде.

— маркетинговых исследованиях финансового рынка и возможностей реализации банковского продукта как в текущем периоде, так и в ближайшей перспективе.

Банк маркетингінің стратегиясында қандай тұжырымдамаларды бөліп көрсетуге болады?

Банк маркетингісінің стратегиясында мына тұжырымдамаларды бөліп көрсету орынды:

В стратегии банковского маркетинга целесообразно выделить следующие концепции:

— қаржы нарығын бөліктемелеу;

— сегментация финансового рынка;

— нысаналы банк өнімін немесе қызмет көрсетуді таңдау;

— выбор целевого банковского продукта или услуги;

— нарыққа шығу әдістерін таңдау;

— выбор методов выхода на рынок;

— маркетингілік құралдарды таңдау;

— выбор маркетинговых средств;

— нарыққа шығу уақытын таңдау.

— выбор времени выхода на рынок.

Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

— мерзімділік;

— срочность;

— қайтарымдылық;

— возвратность;

— ақылы.

— платность.

Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

— кепілгерлік;

— поручительство;

— кепілдік;

— гарантия;

— кепіл;

— залог;

— несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

— страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

— мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

— залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

— борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

— гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

— несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

— кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

Кепілдің екі нысаны бар:

Существует две формы залога:

— мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

— залог с оставлением имущества у залогодателя;

— кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

— залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

— қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

— “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

— қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

— “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

— “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

— “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

— несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

— “цель” использования кредитных ресурсов;

— несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

— “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

— “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

— “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

— несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

— “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

* * *