Синоним дорес сузенэ

I

перех.

1)

а) брать, взять || взя́тие

б) достава́ть/доста́ть ; подбира́ть/подобра́ть, поднима́ть/подня́ть || подбо́р, подня́тие

в) набира́ть/набра́ть, понабра́ть; нахва́тывать/нахвата́ть, нахвата́ться

г) забира́ть/забра́ть ; снима́ть/снять ; выпи́сывать/вы́писать || забо́р, сня́тие, вы́писка

д) захва́тывать/захвати́ть, прихва́тывать/прихвати́ть || захва́тывание, прихва́тывание, прихва́т прост.

е) принима́ть/приня́ть ; получа́ть/получи́ть ; брать/взять

шефлыкка алу — взять (приня́ть) ше́фство

ж) включа́ть/включи́ть

з) принима́ть/приня́ть, вы́брать || приня́тие, вы́бор

и) выбира́ть/вы́брать ; избра́ть || вы́бор

й) че́рпать, заче́рпывать/зачерпну́ть, почерпну́ть, наче́рпывать/наче́рпать, набира́ть/набра́ть, достава́ть/доста́ть ; (части́чно) сче́рпать/счерпну́ть, отче́рпывать/отчерпну́ть || че́рпание, набира́ние

к) достава́ть/доста́ть, че́рпать, почерпну́ть, получа́ть/получи́ть, извлека́ть/извле́чь || че́рпание, получе́ние, извлече́ние

л) снима́ть/снять, собира́ть/собра́ть, получа́ть/получи́ть || съём, сня́тие, сбор, получе́ние

м) дозва́ниваться/ дозвони́ться разг. ; брать/взять, достава́ть/доста́ть что

н) захва́тывать/ захвати́ть, забира́ть/забра́ть, брать/взять || взя́тие, захва́тывание, захва́т, забира́ние

о) захва́тывать/захвати́ть ; занима́ть/заня́ть ; завладева́ть/завладе́ть, овладе́ть || захва́тывание, захва́т, овладе́ние

п) захва́тывать/захвати́ть, перехва́тывать/перехвати́ть ; забира́ть/забра́ть || захва́тывание, перехва́тывание

р) снима́ть/снять, нанима́ть/наня́ть; брать/взять

с) нанима́ть/наня́ть ; принима́ть/приня́ть, зачисля́ть/зачи́слить || наём, приём, зачисле́ние

у) взима́ть ; взы́скивать/взыска́ть ; получа́ть/получи́ть || взима́ние, взы́скивание, взыска́ние, получе́ние

ф) покупа́ть, купи́ть, приобрета́ть/приобрести́ ; заводи́ть/завести́ ; обзаводи́ться/обзавести́сь || поку́пка, ку́пля, приобрете́ние, обзаведе́ние

алган алганда кала — купи́л-приобрёл

х) занима́ть/заня́ть ; позаи́мствовать

ц) заи́мствовать, перенима́ть/переня́ть || заи́мствование, перенима́ние

артык югарыдан алдың, иярүе кыен — ты сли́шком высоко́ взял (на́чал) — тру́дно подпева́ть

2)

а) оси́ливать/оси́лить

б) захва́тывать/захвати́ть || захва́тывание, захва́т

в) брать, поража́ть/порази́ть ; достава́ть/доста́ть || пораже́ние

объект ерак, пуля алмый — объе́кт далеко́, пу́ля не достаёт

г) де́йствовать, поде́йствовать ; поража́ть/порази́ть

3) набира́ть/набра́ть

4)

а) убира́ть/убра́ть ; отводи́ть/отвести́, отнима́ть/отня́ть, снима́ть/снять; отрыва́ть/оторва́ть || убира́ние, отведе́ние, отво́д, отня́тие, отнима́ние, снима́ние

б)

урындыгыңны тегендәрәк ал — подви́нь (отодви́нь, сдвинь, передви́нь) свой стул чуть в сто́рону (пода́льше)

уңгарак ал — возьми́ (бери́, це́лься) праве́е

5)

а) брать/взять, забира́ть/забра́ть, свора́чивать/сверну́ть, повора́чивать/поверну́ть, завора́чивать/заверну́ть

уңга ал — бери́ напра́во (впра́во); забери́ (прими́) впра́во

б) уводи́ть/увести́, отводи́ть/отвести́, своди́ть/свести́; брать/взять || уво́д, отведе́ние, отво́д

6)

а) втя́гивать/втяну́ть, вбира́ть/вобра́ть, вдыха́ть/вдохну́ть ; набира́ть/набра́ть, забира́ть/забра́ть || втя́гивание, вдыха́ние; набира́ние, забира́ние

б) втя́гивать/втяну́ть, вбира́ть/вобра́ть, подбира́ть/ подобра́ть || втя́гивание

7) включа́ть/включи́ть, вбира́ть/вобра́ть ; объединя́ть/объедини́ть || включе́ние, объедине́ние

вбира́ть/ вобра́ть; вса́сывать/всоса́ть, втя́гивать/втяну́ть; впи́тывать/впита́ть, брать/взять || вса́сывание, втя́гивание, впи́тывание

9)

а) получа́ть/получи́ть || получе́ние

тиешен алды — ; перен. он получи́л своё (до́лжное, по заслу́гам)

б) наполуча́ть/наполучи́ть; нахва́тывать/ нахвата́ть

в) брать/взять

г) брать/взять ; заполуча́ть/заполучи́ть; заруча́ться/ заручи́ться

д) приобрета́ть/приобрести́ ; овладева́ть/овладе́ть

һөнәр алу — получи́ть (приобрести́) профе́ссию; овладе́ть профе́ссией

з) приобрета́ть/ приобрести́, заслу́живать/заслужи́ть , сни́скивать/сниска́ть, стяжа́ть книжн. || приобрете́ние

к) извлека́ть/извле́чь || извлече́ние

л) выноси́ть/вы́нести (для себя́)

м) нести́, понести́

н) принима́ть/приня́ть

10)

а) получа́ть/получи́ть, брать/взять || получе́ние, взя́тие

в) достава́ть/доста́ть

г) добыва́ть/добы́ть ; извлека́ть/извле́чь || добыва́ние, добы́ча; извлече́ние

11) занима́ть/заня́ть ; захва́тывать/ захвати́ть ; брать/взять; отнима́ть/отня́ть || занима́ние, заня́тие; захва́тывание, захва́т

12) получи́ть/получа́ть; обрета́ть/обрести́ ; приобрета́ть/приобрести́ ; принима́ть/приня́ть || получе́ние, обрете́ние, приобрете́ние, приня́тие

13) принима́ть/приня́ть || приём

14) воспринима́ть/восприня́ть, принима́ть/приня́ть

16)

а) перенима́ть/переня́ть, принима́ть/приня́ть || перенима́ние, приня́тие, приём, приёмка

б) перенима́ть/переня́ть

17) отнима́ть/отня́ть, отбира́ть/отобра́ть || отня́тие книжн., отбира́ние

18) отбира́ть/отобра́ть, забира́ть/забра́ть, изыма́ть/изъя́ть, конфискова́ть; отчужда́ть юр. || отбира́ние, изъя́тие, конфиска́ция; отчужде́ние юр.

19)

а) отнима́ть/отня́ть, брать/взять, занима́ть/заня́ть || отня́тие книжн., занима́ние

күп көчне, энергияне ала торган мәшәкать — хло́поты, кото́рые отнима́ют (поглоща́ют) мно́го сил и эне́ргии

б) отнима́ть/отня́ть что; лиша́ть/лиши́ть ; отбива́ть/отби́ть, отшиба́ть/отшиби́ть || отня́тие книжн., лише́ние

в) отбива́ть/отби́ть

20)

а) вынима́ть/вы́нуть, выта́скивать/вы́тащить, извлека́ть/извле́чь, достава́ть/доста́ть || вынима́ние, выта́скивание, извлече́ние

в) вынима́ть/вы́нуть, вы́потрошить || вынима́ние

г) вынима́ть/вы́нуть, выставля́ть/вы́ставить || вынима́ние

д) выта́скивать/вы́тащить, вытя́гивать/вы́тянуть ; выбира́ть/вы́брать || выта́скивание, вытя́гивание; выбира́ние, вы́борка

е) выгреба́ть/вы́грести || выгреба́ние

21)

а) снима́ть/снять ; убира́ть/убра́ть || снима́ние, сня́тие

б) снима́ть/снять, брать/взять || снима́ние, сня́тие

в) снима́ть/снять, смеща́ть/смести́ть ; убира́ть/убра́ть || сня́тие, смеще́ние

г) снима́ть/снять , отменя́ть/отмени́ть, аннули́ровать || сня́тие; отме́на

22) залива́ть/зали́ть, зата́пливать, затопля́ть/затопи́ть || залива́ние, зата́пливание, затопле́ние

23) охва́тывать/охвати́ть, захва́тывать/захвати́ть, объя́ть ; занима́ться/заня́ться

24) оку́тывать/оку́тать, обвола́кивать/обволо́чь, завола́кивать/заволо́чь; распространя́ться/распространи́ться ; заполня́ть/запо́лнить || оку́тывание, обвола́кивание; заполне́ние

мунча эчен төтен алды — ба́ня (вся) запо́лнилась ды́мом; ба́ню (всю) запо́лнило ды́мом

25)

а) пробира́ть/пробра́ть, прохва́тывать/прохвати́ть, пронима́ть/проня́ть, прони́зывать/прониза́ть ; забира́ть

б) прохва́тывать/прохвати́ть, прихва́тывать/прихвати́ть

аны борчу ала — им овладева́ет беспоко́йство; его́ охва́тывает беспоко́йство

качакны курку алды — беглеца́ охвати́л (обуя́л, пробра́л) страх; беглецо́м овладе́л страх

билдән ала — поясни́цу схвати́ло; поясни́цу ло́мит

26)

а) убира́ть/убра́ть, тереби́ть, брать, дёргать

б) убира́ть/убра́ть, копа́ть, рыть || убо́рка, ко́пка || убо́рочный

27)

а) стричь, острига́ть/остри́чь, обстрига́ть/обстри́чь, выстрига́ть/вы́стричь, подстрига́ть/подстри́чь ; брить, побри́ть, обрива́ть/обри́ть, выбрива́ть/вы́брить || стри́жка, выстрига́ние, вы́стрижка; бритьё

б) настрига́ть/настри́чь

а) выбира́ть/вы́брать, выда́лбливать/вы́долбить, долби́ть, выруба́ть/ вы́рубить || выбира́ние, вы́борка, выруба́ние; ырмау алу выбира́ть паз

в) продёргивать/продёрнуть || продёргивание

ж) на́до, ну́жно, сле́дует; предстои́т

з) на́до (ну́жно, сле́довало) бы, на́до бы́ло бы

•

— ала кайту
— ала керү
— ала килү
— ала китү
— ала чыгу
— алып ату
— алып бару
— алып баручы
— алып барып кайту
— алып барып кую
— алып барып чыгу
— алып бетерү
— алып биреп китү
— алып бирү
— алып җиткермәү
— алып җыю
— алып йөрү
— алып кайту
— апкату
— алып кайтып бирү
— алып кайтып китү
— алып калу
— апкалу
— алып кереп бирү
— алып кереп китү
— алып керү
— апкерү
— алып килеп бирү
— алып килү
— апкилү
— алып китү
— апкитү
— алып китүче
— алып кую
— апкую
— алып менү
— апменү
— алып салу
— алып сатар
— алып сату
— алып сатучы
— алып ташлап бетерү
— алып ташлау
— алып тору
— алып төшү
— аптөшү
— алып узу
— алып үстергән
— алып үстерү
— алып чөю
— алып чыгу
— апчыгу
— алып чыгып бетерү
— алып чыгып бирү
— алып чыгып китү
— алып яшерү

••

алмаган бия, тумаган колын (тай) — ирон. шку́ра неуби́того медве́дя; ви́лами на воде́ пи́сано неку́пленная кобы́ла и нероди́вшийся жеребёнок)

алып биреп — на чём свет (стои́т) ; на все ко́рки прост.

алып мактарлык (түгел), салып таптарлык түгел — ни похвали́ть (захвали́ть), ни затопта́ть; так себе́; посре́дственный; посре́дственность

II

1) мочь, смочь, быть (оказа́ться) в си́лах (состоя́нии); суме́ть; удава́ться/уда́ться

аягы төзәлде инде, йөри ала — нога́ (у него́) зажила́, мо́жет ходи́ть

2) мочь, смочь, суме́ть, посме́ть

3) мочь, смочь, быть спосо́бным

Татарско-русский и русско-татарский словари онлайн

перевод слов с татарского и русского языков

Вместо татарских букв ә, җ, ң, ө, ү, һ можно набрать с русской клавиатуры э/е, ж, н, о, у, х соответственно. Если кратко, то: ә=э/е, җ=ж, ң=н, ө=о, ү=у, һ=х.

например, тырылдату

Перевод слова «дөрес» с татарского на русский:

дөрес — пр 1. верный, правильный, правдивый, истинный, доподлинный // верно, правильно, правдиво 2. точный, ясный, безошибочный // точно, ясно, безошибочно 3. нормальный // нормально, правильно 4. правдивый, справедливый, правильный (о человеке) 5. в знач сущ правда

Похожие слова:

дөреслектә — нар в действительности, на самом деле, на поверку

дөреслек — сущ 1. истина, истинность, правда 2. правильность, верность, точность 3. справедливость, правота, правдивость

дөресләнү — гл подтверждаться, подтвердиться

дөресләү — гл 1. исправлять, исправить 2. выверять, выверить, проверять, проверить 3. подтверждать, подтвердить, свидетельствовать, засвидетельствовать, удостоверять, удостоверить

Главная

Татарско-русский и русско-татарский словарь

Дни недели на татарском

Месяцы на татарском

Времена года на татарском

Числа на татарском

HTML-коды татарских букв

Перейти к полной версии

Мобильная версия ТатПоиск © 2013-2023

Антонимы:                              Синонимы:
Тиз—Озак                               Азык—ашамлык
Ерак—якын                            Эдэпле—тэртипле
Югары—тубэн                         Батыр—Кыю
Иртэ—кищ                               Былтыр—уткэн ел
Килэ—китэ                              Гадел—дорос
Эре—вак                                  Ророс—гэдел
Кин—тар                                  Жинел— не знаю =(

Усал—юаш
Юмарт—саран
Надан—белемле
Калын—нэзек 

Татарско-русский словарь

Перевод «сузен дәрес» на русский язык: «Этимология Слова»

Дәрес	Урок источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятия источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятие источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятию источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятиями источник пожаловаться Langcrowd.com
сузен	слово источник пожаловаться Langcrowd.com
Дәрес башланды	Начало занятия источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятиям источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятиях источник пожаловаться Langcrowd.com
Ух сузен узеня	История источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятий источник пожаловаться Langcrowd.com
машина йөртү буенча дәрес	занятие по вождению источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес	занятием источник пожаловаться Langcrowd.com
Бүген дәрес була	Можно сегодня занятие источник пожаловаться Langcrowd.com
артист сузен онытса	слова артиста источник пожаловаться Langcrowd.com
Эйтер сузен калмады мы	Эйтера не осталось источник пожаловаться Langcrowd.com
Дәрес эзерле	Дэрес эзерле источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес кызы	занятие дочери источник пожаловаться Langcrowd.com
дәрес башланса	урок начинается источник пожаловаться Langcrowd.com
Физкультура дәрес	Урок физкультуры источник пожаловаться Langcrowd.com

---

Пожалуйста, помогите другим пользователям с корректировкой их текстов:

---

Пожалуйста, помогите c переводом:

---

Популярные направления онлайн-перевода:

---

---

Татарский[править]

Латиница (Latinça)[править]

döres

Морфологические и синтаксические свойства[править]

падеж	ед. ч.	мн. ч.
Им.	дөрес	дөресләр
Прит.	дөреснең	дөресләрнең
Д.	дөрескә	дөресләргә
В.	дөресне	дөресләрне
М.	дөрестә	дөресләрдә
Исх.	дөрестән	дөресләрдән
Принадлежность лицо ед. ч. мн. ч. 1-е дөресем дөресебез 2-е дөресең дөресегез 3-е дөресе дөресләре

дө—ре́с

Существительное.

Корень: -дөрес-.

Произношение[править]

Семантические свойства[править]

Значение[править]

1. правда
2. прил. верный, правильный, правдивый, истинный, доподлинный (верно, правильно, правдиво, доподлинно)
3. точный, ясный, безошибочный (точно, ясно, безошибочно)
4. нормальный (нормально, правильно)
5. справедливый, правдивый, правильный (о человеке)
6. вводн. сл. правда; в форме дөресе, дөресендә, дөресрәге: вернее, точнее, правильнее

Родственные слова[править]

Ближайшее родство
существительные: дөреслек глаголы: дөресләргә, дөресләнергә наречия: дөреслектә

Этимология[править]

Из персидского языка.

Карта слов и выражений русского языка

Онлайн-тезаурус с возможностью поиска ассоциаций, синонимов, контекстных связей
и
примеров
предложений к словам и выражениям русского языка.

Справочная информация по склонению имён существительных и прилагательных,
спряжению
глаголов, а также
морфемному строению слов.

Сайт оснащён мощной системой поиска с
поддержкой русской морфологии.

Разбор слова
по составу ОНЛАЙН

Подобрать синонимы
ОНЛАЙН

Найти предложения со словом
или
выражением ОНЛАЙН

Поиск по произведениям русской классики
ОНЛАЙН

Словарь афоризмов русских писателей

Татар теле, 10 сыйныф. Исхакова Г.Г.,
татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Тема: Синонимнар

Дәреснең
максатлары:

1.    
Белем бирү максаты:  синоним төшенчәсен искә төшерү; синонимнарны
сөйләм телендә аера һәм куллана белергә өйрәтү; үткән белемнәрне ныгыту.

2.    
Үстерү максаты:   укучыларның сөйләм һәм
язма телен, фикерләү сәләтен камилләштерү; мөстәкыйль активлыкларын
үстерү.

3.    
Тәрбияви максат: төркемнәрдә эшләгәндә, аралаша, бер-береңне
тыңлый белү культурасы, ярдәмчеллек сыйфатлары булдыру; туган телгә, туган җиргә
карата мәхәббәт хисләре тәрбияләүне дәвам итү.

Дәреснең төре: үткән
материалны ныгыту, ягъни белем һәм күнекмәләрне камилләштерү.

Җиһазлау:
дәреслек, проектор, карточкалар, синонимнар сүзлеге.

Дәрес барышы

I. Оештыру өлеше

   1. Уңай психологик халәт тудыру.

         — Хәерле көн,  укучылар!
Кәефләрегез ничек?  Күрегезче, бүген нинди матур көн!  Көннең гүзәллегенә
сокланып, исән-сау булуыбызга шатланып, бер-беребезгә карап елмайыйк та,
дәресебезне башлыйк.

II. Уку мәсьәләсе кую

—        
Укучылар,
экранда Гөлшат Зәйнашеваның “Кыш килде” шигырен күрәсез. Әйдәгез, әлеге
шигырьне укып китик. (Слайд 1)

Кыш килде

 Ап-ак тун киеп кыш килде,

Яфрак-яфрак кар ява.

Без дә кидек җылы туннар,

Куркытмый салкын һава.

Сөенәбез, шатланабыз,

Күңелле үтә кышлар.

Чаңгы, чана, тимераяк –

Безнең иң якын дуслар. (Г. Зәйнашева)

—        
Шигырьдә
нәрсә турында сүз бара? Кайсы ел фасылына багышлап язган автор әлеге әсәрен?

—        
Шигырь
туган ягыбызга кыш килү турында.

—        
Бик яхшы,
ә балаларның кышка мөнәсәбәте нинди?

—        
Балалар
кыш килүгә шатланалар. чөнки алар чаңгы-чанада, тимераякта шуарга
яраталар,кышкы салкыннар аларны куркытмый.

—        
Әйе, автор
балаларның шатлануларын тагын нинди сүз белән бирә?

—        
Сөенәбез.

—        
Ә бер үк
мәгънәне аңлата торган, ягъни охшаш мәгънәле сүзләр ничек дип аталалар?

—        
Синонимнар
дип аталалар.

—        
Дөрес.
Димәк, безнең бүгенге дәресебезнең темасы?

—        
Синонимнар.
(Слайд
2)

—        
Дәфтәрләрне
ачып, бүгенге числоны, теманы язып куябыз.

III. Уку мәсьәләсен чишү

1.Төркемнәрдә эш.

—        
Әйдәгез,
укучылар, төркемнәрдә эшләп алыйк. Сезнең алдыгызда конвертлар бар. Шушындагы
сүзләрне парлаштырырга кирәк.

 1 конверттагы сүзләр: Шатлык, яхшы, матур, йөз, бәя,
салкын, кечкенә, ялгыш, чибәр, куаныч, хак, әйбәт, суык, бит, хата, бәләкәй.

2
конверттагы сүзләр: нечкә, олы, сандугач, сылу, ашамлык, ант, ансат,
колын,нәзек, дәү, былбыл, зифа, ризык, вәгъдә, җиңел, тай.

Эшегезне
тәмамлаган булсагыз, әйдәгез тикшерик. (укучылар чиратлашып җавап бирәләр)

—        
Яхшы, ни өчен сез сүзләрнең шушы парын сайладыгыз?

—        
Болар охшаш мәгънәле сүзләр, ягъни синонимнар.

Экранда дөрес җаваплар чыга. (Слайд 3, 4)

2. Төркемнәрдә
эш

—
Ягез, балалар, яшәү, үлү сүзләренә якын мәгънәле сүзләр уйлап карыйк.

(2-3
минут мөстәкыйль эшлиләр, нәтиҗә ясала).

Яшәү, тору, гомер итү, гомер
сөрү, гомер кичерү, тереклек итү, көн итү, тереклек кылу, көн күрү, көн кичерү,
көн үткәрү, дөнья көтү, дөнья куу, дөнья кичерү

 (Слайд
5)

Үлү, бетү, китү, сүнү, кату,
дөмегү, тончыгу, каплану, өзелү, вафат булу, һәлак булу, гүргә керү, дөньядан
китү (үтү, күчү, югалу), дөнья кую, арадан (бездән) китү, теге дөньяга китү,
ахирәткә күчү, күз йому, җан бирү  (Слайд 6)

— Без мәгънәләре буенча бер-берсенә
якын сүзләр төркемен яздык. Бу  төркем синонимик оя яки синонимик рәт
дип атала. (Слайд 7)

         — Бу сүзләр арасында кайсы
сүзне еш кулланабыз? (яшәү, үлү)

         — Иң еш кулланыла торган сүз
доминанта сүз дип атала. (Слайд

— Синонимик рәткә кергән сүзләрнең берсе – стилистик нейтраль,
икенчесе – сөйләм телендә генә, өченчесе рәсми стильдә генә кулланыла.
Мисалларга күз салыйк: (Слайд 9)

        1. Үзем үлсәм, балаларым кала…
(Ф.Кәрим)

         2. Һәлак булучылар истәлегенә һәйкәл
куелган.

3. Егет атасының вафатыннан соң зур мирас белән калды.

5. Потолокка
карады да катты.

3. Текст өстендә эш (Слайд 10)

Һәр җир карланган,

Сулар бозланган,

Уйный җил-буран,

Бу кайчак, туган? (Г.Тукай)

Тирә-якта көмеш төстә,

Нинди матур табигать!

Агачларга бәсләр кунган,

Искиткеч бу әкият! (Лилия Гиматдинова)

—        
Димәк, синонимнардан парлы сүзләр дә ясалырга мөмкин. Мәсәлән: әйләнә-тирә,
җил-давыл, кар-буран.

4. Дәреслек белән эш. 124 нче күнегүне эшләү

Күнегүне тикшерү (Слайд 11)

Ким-хур, хатын-кыз, ару-талу, әүвәл-баштан, дус-иш, гореф-гадәт,
кадер-хөрмәт, рәхим-шәфкать, ордым-бәрдем, көч-куәт, очсыз-кырыйсыз,
ипле-җайлы, исәпсез-хисапсыз, тормыш-көнкүреш, елмаю-көлү, орден-медаль.

IV.
Белемнәрне ныгыту.

— Хәзер, укучылар “Тәрҗемәче”
уенын уйнап алыйк. Калын хәрефләр белән бирелгән сүзләрне синонимнары белән
алыштырырга кирәк. (Слайд 12)

1. Шундый салкын!
Агачларда — бәс …

2. Ап-ак карлар ява җир
өстенә,

Агачларга килеп сырыша.

3. Кизләүләрнең салкын суын
эчсәм,

Шифа алыр идем тәнемә.

4. Мондый салкыннарда  юлга
чыккан

Юлчыларны ходай сакласын.

—        
Бик
әйбәт, укучылар. Җөмләләр Физәлия Дәүләтгәрәева шигырьләреннән алынды, шуңа
күрә автор вариантына күз салабыз: (Слайд 13)

1. Шундый салкын!
Агачларда — сыкы…

2. Ап-ак карлар ява җир
өстенә,

Агачларга килеп сарыла.

3. Чишмәләрнең салкын суын
эчсәм,

Шифа алыр идем тәнемә.

4. Мондый суыкларда юлга
чыккан

Юлчыларны ходай сакласын.

—        
Чираттагы эшебез иҗади бирем. Алдыгыздагы текстларда кабатланып
килә торган сүзләрне синонимнары белән алыштырыгыз. Сез синонимик сүзлекләрдән
файдалана аласыз. Төркемнәрдә киңәшләшеп эшне башкарабыз.

Бу ханым бик
матур булып, матур йөзеннән нур бөркелә иде. Матур гәүдәсенә кигән киемнәре
килешеп тора. Озын матур бармаклары авыр физик эштән азат булуына ишарә итсә,
үз-үзен тотышы аның эчке дөньясының да матур икәнлеген күрсәтеп тора иде.

(төркемнәрдән берәр укучы
чыгыш ясый).

—        
Бик яхшы,укучылар. Бу эшне дә башкарып чыктыгыз. (Слайд 14)

Бу ханым бик чибәр
булып, сөйкемле йөзеннән нур бөркелә иде. Сылу гәүдәсенә кигән киемнәре килешеп
тора. Озын нәфис бармаклары авыр физик эштән азат булуына ишарә итсә, үз-үзен
тотышы аның эчке дөньясының да күркәм икәнлеген күрсәтеп тора иде.

V. Рефлексив бәяләү

1.    
Сез нәрсә белә идегез?

2.    
Бүгенге дәрестә нәрсә белдегез?

3.    
Нәрсә белергә теләр идегез?

VI. Өй эше: (Слайд 16)

1. Синонимнар кулланып,
“Туган ягыма кыш килде” дигән темага мини-сочинение язарга.

2. Синоним сүзләр кергән
мәкальләр табып язарга.

3. Дәреслектән 118 нче
күнегүне эшләргә.

VII. Йомгаклау

—        
Укучылар, ничек уйлыйсыз? Синонимнарны телдә без ни өчен
кулланабыз?

—        
Синонимнар куллану текстта кабатланулардан котылырга ярдәм итә.
Синонимнар безнең сөйләмебезне баета, төрлеләндерә, эмоциональ яктан бизи.

—        
Дөрес, балалар.  Синонимнар телне баеталар, фикерне төгәлрәк әйтеп бирергә
ярдәм итәләр. төрле эмоциональ-экспрессив мәгънәләр белдереп, сөйләүченең
чынбарлыкка мөнәсәбәтен ачыклыйлар.

—        
 Бүгенге дәрестә актив катнашкан укучыларга ”5” билгесе куям, ә
калганнар исә киләсе дәресләрдә күбрәк җавап бирерләр дип ышанам. Игътибарыгыз
һәм хезмәтегез өчен зур рәхмәт. Дәрес бетте. Сау булыгыз!